لفظ صدقه در قرآن، بسیار آمده است صدقه نیز همانند زکات، در اصطلاح متشرعه، مفهوم خاصی پیدا کرده و تنها برکمک های مالی مستحبی، که شخص وظیفه شناس و متعبد، علاوه بر تکلیف واجب خود، به فقرا می دهد، اطلاق می شود، که نقطه مقابل زکات واجب مالی است؛ امادرقرآن، صدقه نیز همانند زکات، مفهومی بسیار گسترده دارد و علاوه بر صدقات مستحب، بر زکات واجب هم اطلاق می شود؛چنانکه در آیه 60 سوره توبه آمده است:

صدقات تنها برای نیازمندان، مساکین،کارگزاران آن، کسانی که باید دلهایشان را به دست آورد ……………….

در این آیه، واژه صدقه در مورد زکات واجب بکار رفته و راه های مصرف آن را نیز برمی شمارد.

صدقه در قرآن،در موارد مستحبی نیز به کار رفته و حتی در مواردی مثل مهریه ازدواج نیز از مشتقات همین ماده استفاده شده است.

وَ ءاتُوالنِساءَ صَدُقاتِهِنَ نِحلَه(نساء4)

در این جا «صدُقه»به ضم دال که هم ریشه با صدقه است، بر مهریه زن اطلاق شده است. می توان گفت که در مجموع بیش از بیست مورد در قرآن از واژه صدقه و مشتقات آن مانند:تصدق،صدُقه،مصدقین، متصدقین،متصدقات استفاده شده است در قرآن درباره صدقه، تعابیر زیبایی آورده شده و یا نتایج جالبی بر آن بار شده که افراد را به آن ترغیب می کند؛مثل آنکه می فرماید:

«اگر صدقه خود را مخفی بدارید، بهتر است و گناهان شما را جبران می کند و در هر حال، خداوند از کارهای شما آگاه است.(بقره،ص 271)

و با گرفتن صدقه، آنان را پاکیزه گردان(توبه 103)

چندین برابر آن را پس خواهند گرفت(حدید18)

خدا آنان را پاداش می دهد(یوسف 88)

خدا برایشان زمینه بخشش و پاداش عظیم را فراهم کرده است(احزاب 7)

اخلاق در قرآن ج3-محمدتقی مصباح یزدی-1391،قم،ص 301و302